Τρίτη, Ιανουαρίου 16, 2007

ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ



Με αφορμή πάρα πολλά δημοσιεύματα, αναρτήσεις posts και σχολίων, ραδιοφωνικές εκπομπές, βαρύγδουπες δηλώσεις και αντι-δηλώσεις.. (και πριν αρχίσουν σχετικές διαδηλώσεις) θέτω το ερώτημα για προβληματισμό και συζήτηση:

Είναι σωστό να υπάρχουν πνευματικά δικαιώματα στο διαδίκτυο;

Η δική μου γνώμη είναι ΟΧΙ, κατηγορηματικά ΟΧΙ, επειδή:

1. Ο τόπος είναι ξεκάθαρα επικοινωνιακός
2. Επειδή οι δημοσιεύσεις εδώ πέρα αποτελούν συλλογική δημιουργία

Τολμώ να προτείνω την κατάργηση των πνευματικών δικαιωμάτων γενικά. Γιατί ο συγγραφέας ενός βιβλίου ή ο τραγουδοποιός π.χ. να αμείβονται για μια εργασία για την οποία έχουν συνεισφέρει πολλοί (γνωστοί και άγνωστοι) χωρίς να υπολογιστούν; από που λαβαίνουν την έμπνευσή τους αν όχι από το περιβάλλον τους και από τις εμπειρίες που το περιβάλλον τους έχει προσφέρει; Ολοι οι λογοτέχνες, καλλιτέχνες, και λοιποί δημιουργοί, απλώς συν-δημιουργούν. Τίποτε δεν είναι αυθύπαρκτο. Παρθενογένεση δεν υπάρχει. Λέξεις ανακυκλώνουμε, ήχους συνδυάζουμε, χρώματα ανακατεύουμε, υλικά διερευνούμε.

Τα πνευματικά αγαθά στο διαδίκτυο, προτείνω να μπορούν να είναι κτήμα καθενός, χωρίς περιορισμούς, χωρίς κανένα όριο.

Μπορεί να πει κάποιος ότι υποβιβάζω το ρόλο των καλλιτεχνών και των ανθρώπων του πνεύματος. Ισα ίσα, νομίζω ότι η θέση τους θα αναβαθμιστεί τη στιγμή που θα απεξαρτηθούν από εταιρικές συμβάσεις και θα διαχειρίζονται το υλικό τους απευθείας με τους αποδέκτες του, τον υπόλοιπο "πεζό" κόσμο δλδ.. όσους θέλουν να το αποκτήσουν.. και τότε, η αξία τους θα διαμορφώνεται όχι από κατασκευασμένα "συμφέροντα" αλλά κατευθείαν από τους αποδέκτες των έργων τους.

Αυτό, δηλαδή η κατευθείαν συναλλαγή, θα σημάνει και την άνοδο του αισθητηρίου των ανθρώπων οι οποίοι θα κοινωνούν πνεύμα.


..είμαι υπερβολική;..


13 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Χα!Τώρα πέτυχες διάνα!
Η άποψη του φιλαλήθη είναι ΟΧΙ! ,ρητά και κατηγορηματικά οχι!Επικολλώ:
"...ΟΧΙ ,ΟΧΙ ,ΟΧΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΟΧΙ!!!
Δεν υπάρχουν πνευματικές ιδιοκτησίες στα blogs ,δεν πρέπει να υπάρχουν ,δεν γίνεται να υπάρχουν ,αλλιώς το blogging θα καταντήσει άλλο ένα μέσο ενημέρωσης με τα γνωστά χάλια!
Τα πνευματικά διακαιώματα ΒΕΒΑΙΩΣ και τα ασπάζομαι ,είναι ο κόπος αξιόλογων ανθρώπων όποιοι και είναι αυτοί ,και θα πρέπει να δικαιώνονται είτε ηθικά είτε οικονομικά για αυτόν.
Πλήν όμως ,υπάρχουν τόσα μέσα ,ρε παιδιά ,τόσοι τρόποι ,τόσες δυνατότητες να διασφαλιστούν αυτά ,στα blogs βρήκαμε να κατοχυρώσουμε την πνευματική μας ιδιοκτησία;
Ας αφήσουμε και κάτι "πραγματικά ελεύθερο" ,ας κάνουμε ,το κέρατό μου ,έστω τα στραβά μάτια!
Όποιος θέλει εξάλλου να κατοχυρωθεί πνευματικά ας εκδώσει βιβλίο ,ας γράψει σε κάποιο έντυπο ,το blogging δεν ενδείκνειται για αυτό.
Και ξέρετε κάτι;ή άποψή μου αυτή τελικά θα επικρατήσει ,όποιος θα μπλογκάρει θα γνωρίζει εκ των προτέρων ,πως ότι γράφει θα είναι κτήμα όλων.πως θα κυνηγήσει δηλαδή ανώνυμους χρήστες;..."
http://filalithisblog.blogspot.com/2007
/01/too-mucharrogance-too-little-time.html

penguin_witch είπε...

Δεν ξέρω κατά πόσον μπορούμε να πούμε ένα "Ναι" ή ένα "Όχι" πολύ εύκολα. Στην σύγχρονη μορφή τους πάντως, ο ορισμός των "πνευματικών δικαιωμάτων" (κοπυράιτς, Διαχείριση Ψηφιακών "Δικαιωμάτων" DRM, πνευματική ιδιοκτησία) και οι κανόνες προστασίας και εξασφάλισης τους είναι επιεικώς ΑΙΣΧΡΟΙ και χρησιμοποιούνται ως εργαλεία κερδοσκοπίας, ελέγχου της σκέψης και λογοκρισίας.
Πρέπει ν'αλλάξουν, και αν ο μόνος τρόπος ν'αλλάξουν είναι να καταστραφούν με την τρέχουσά τους μορφή -που μάλλον έτσι είναι- ας καταστραφούν.

Rodia είπε...

Να το πάω πιο μακριά; Να είναι αυτή η κοινοκτημοσύνη των πνευματικών αγαθών ο πρόδρομος για την κοινοκτημοσύνη όλων των αγαθών;
Πόσο ωραίο θα ήταν δλδ να πληρώνει κάποιος την τροφή του με ένα πίνακα ζωγραφικής και να παίρνει ρέστα ένα βιβλίο με ποιήματα...
Οι χώρες να μέτραγαν το ακαθάριστο εθνικό προϊόν σε ποσότητα καλλιτεχνικής δημιουργίας...
Τα αποθέματα ενέργειας να συμπεριλάμβαναν και τα αποθέμετα πνευματικής ενέργειας και, γενικά, ανθρώπινης παραγωγικής ενέργειας...

κλπ κλπ

Ανώνυμος είπε...

Καλή μου Ροδιά, ναι, είσαι υπερβολική.
Και προτίθεμαι να γίνω σαφέστερος:

1. Ο τόπος είναι ξεκάθαρα επικοινωνιακός

Και ο τόπος των εκδόσεων είναι πρωτίστος επικοινωνιακός, όπως το κάθε τι μες στη ζωή...

Και αν κάτιείναι "επικοινωνιακό" σημαίνει ότι ipso facto πρέπει να αίρονται τα πνευματικά δικαιώματα;


Επειδή οι δημοσιεύσεις εδώ πέρα αποτελούν συλλογική δημιουργία

Δεν μπορώ να το δω αυτό.
Ένας blogger σκέφτεται κάτι και το ανέβαζει. Πρόκειται για ένα(1) άτομο εκτός δεδηλωμένων εξαιρέσεων

Γιατί ο συγγραφέας ενός βιβλίου ή ο τραγουδοποιός π.χ. να αμείβονται για μια εργασία για την οποία έχουν συνεισφέρει πολλοί (γνωστοί και άγνωστοι) χωρίς να υπολογιστούν;

Αυτό είναι άλλο θέμα, και δεν έχει να κάνει με τα πνευματικά δικαιώματα παρά μόνο με τις συμφωνηθείσες παροχές αμοιβής καθώς και με τους όρους εργασίας.

από που λαβαίνουν την έμπνευσή τους αν όχι από το περιβάλλον τους και από τις εμπειρίες που το περιβάλλον τους έχει προσφέρει;

Δεν το ξέρουμε από πού τη λαμβάνουν, δεν μπορούμε να το προεξοφλούμε, δεν μπορούμε να μιλάμε για λογαριασμό άλλων.

Ολοι οι λογοτέχνες, καλλιτέχνες, και λοιποί δημιουργοί, απλώς συν-δημιουργούν.

Κατηγορηματικά όχι. Δημιουργούν.
Η συνεπικουρία (αν τύχει και υπάρχει και αυτή) δεν είναι συνδημιουργία εκτός αν δηλώνεται ρητώς ως πρόθεση και εφαρμόζεται εν τη πράξει.



Τα πνευματικά αγαθά στο διαδίκτυο, προτείνω να μπορούν να είναι κτήμα καθενός, χωρίς περιορισμούς, χωρίς κανένα όριο.

Πιστεύω ότι αν δεν θέλουμε να ξεπέσουμε σε έναν ολοκληρωτισμό από την ανάποδη, ότι τα δικαίωματα θα πρέπει να καθορίζονται από το δημιουργό, ή από άλλες εναλλακτικές λύσεις στο βαθμό βεβαίως που τον ενδιαφέρουν (creative commons κ.λπ.)

Rodia είπε...

~~ the return, Τι είναι αυτό που δεν έχει ειπωθεί, γραφτεί, αποτυπωθεί, με οποιοδήποτε τρόπο; Ανακύκλωση των γνωστών ιδεών, λέξεων, ήχων, σχημάτων γίνεται πλέον. Εδώ και πολλά χρόνια γίνεται αυτό, αλλά τώρα, σήμερα, είμαστε σε θέση να το άντιληφθούμε.

Και ο Αριστοτέλης, από την παρατήρηση της φύσης αντλούσε και εξέφραζε/διατύπωνε τη σοφία του, δεν τα "έβγαζε από την κοιλιά του" -όπως έλεγε ένας παλιός Δάσκαλος.
Το να επιθυμεί κάποιος να ζει από τον κόπο του, το δημιουργικό κόπο του συνδυασμού πνευματικών υλικών ώστε να παράγει πνευματικό έργο, είναι θεμιτό. Αυτό μπορεί να γίνει και στο διαδίκτυο, να βάλω π.χ. εισιτήριο για τους αναγνώστες!:-ΡΡ
Το να εμπορεύομαι όμως π.χ. εγώ_η_εταιρεία_διασφάλισης_πνευματικών_δικαιωμάτων το αγαθό αυτό, είτε λέγομαι γκαλερί, είτε εκδότης, είτε δισκογραφική εταιρεία, είναι διαφορετικό.. είναι νταβατζηλίκι, πώς το λένε!

:-))

Ανώνυμος είπε...

Καλή μου Ροδιά, σε μερικά συμφωνώ, σε άλλα μάλλον όχι.


Τι είναι αυτό που δεν έχει ειπωθεί, γραφτεί, αποτυπωθεί, με οποιοδήποτε τρόπο; Ανακύκλωση των γνωστών ιδεών, λέξεων, ήχων, σχημάτων γίνεται πλέον.

Ποιος θα το κρίνει; πολλές φορές εν είδει ευφυολογήματος μπορεί να το πει κάποιος, αλλά μπορεί πράγματι να το ξέρει αν συμβαίνει έτσι;

Προφανώς και όχι.

Και αν είχαν λεχθεί τα πάντα, τότε με ένα φυσικό τρόπο θα ερχόταν η σιωπή...

...αλλά δεν επήλθε. Και δεν νομίζω ότι αυτό οφείλεται στη ματαιοδοξία των δημιουργών...


Εδώ και πολλά χρόνια γίνεται αυτό, αλλά τώρα, σήμερα, είμαστε σε θέση να το άντιληφθούμε.

"Αντιληφθούμε"; Ποιοι εμείς; από που πηγάζει με τόση ευκολία ο πληθυντικός;

Ή μπορούμε να ομιλούμε ως μονάδες στο όνομα όλης της ανθρωπότητας;

Kαι ο Αριστοτέλης, από την παρατήρηση της φύσης αντλούσε και εξέφραζε/διατύπωνε τη σοφία του, δεν τα "έβγαζε από την κοιλιά του" -όπως έλεγε ένας παλιός Δάσκαλος.

Δεν νομίζω. Ο Αριστοτέλης δεν περιέγραφε απλώς (το έκανε και αυτό) αλλά συνέθετε και ανέλυε , ανέλυε και συνέθετε.

Δεν μπορεί το παρατηρούμενο να ορισθεί ως συνδημιουργός του παρατηρητή, στο βαθμό που από μόνο του δεν υψώνεται στην σύνθεση


Το να εμπορεύομαι όμως π.χ. εγώ_η_εταιρεία_διασφάλισης_πνευματικών_δικαιωμάτων το αγαθό αυτό, είτε λέγομαι γκαλερί, είτε εκδότης, είτε δισκογραφική εταιρεία, είναι διαφορετικό.. είναι νταβατζηλίκι, πώς το λένε!


Να σου πω, σε αυτό δεν διαφωνώ. Όμως μήπως το άλλο άκρο δημιουργησει ένα χειρότερο χάος, όπου στο όνομα του μη-νταβατζιδισμού, ο καθένας θα ..αρπάζει ό,τι θέλει, και θα γίνεται ..συμπέθερος του δημιουργού έτσι με το ζόρι;

Rodia είπε...

~~ the return, ποιος ο λόγος να αρπάξει κάποιος οτιδήποτε όταν δεν θα μπορεί να το πουλήσει/εμπορευθεί..?

:-)

Rodia είπε...

Κάτι τι ακόμη: Ισως ο μόνος κανόνας που έχει σημασία στο διαδίκτυο να είναι αυτός που ισχύει -άτυπα, αλλά ισχύει κατά βάση- της αναφοράς στην πηγή μιας πληροφορίας.
..και.. ο κανόνας ισχύει όχι επειδή κάποιος νόμος τον επιβάλλει, αλλά επειδή όποιος τον παραβαίνει.. κράζεται(!!!) από τους υπόλοιπους.
:-)

Ανώνυμος είπε...

Ο λόγος, Ροδιά μου, μπορεί να είναι πιο απλός:

για να το παρουσιάσει ως δικό του.

Λίγες περιπτώσεις λογοκλοπής έχει δει το διαδίκτυο;;;

Ουουουου χαμός γίνεται!!!


Και ναι, καλό, είναι που αναφέρεται η πηγή της πληροφορίας,

...αλλά αναφέρεται πάντοτε;

:-)

enteka είπε...

γεια σου ροδιά :)
νομίζω ότι είναι υπερβολικό αυτό που λες για την κατάργηση των πνευματικών δικαιωμάτων γενικά. Αν κάποιος πιστεύει ότι θέλει να προστατεύσει κάτι ας τα στάξει σε συμβολαιογράφο κι ας το προστατεύσει.
Μ' άρεσε αυτό που έγραψες στο πρώτο σου σχόλιο, όμως πως θα μπορούσε να γίνει αυτή η συναλλαγή αν δεν αναγνωρίζεται αυτή η πατρότητα του πολιτιστικού αγαθού; Να πήγαινα ένα κείμενό μου για να αγοράσω ψωμί και να μου πει ο φούρναρης, μπα δεν είναι δικό σου γιατί επηρεάστηκες από άλλους και ο τόπος είναι ξεκάθαρα επικοινωνιακός και συλλογικός;

:)

Rodia είπε...

Μα... και του φούρνου το ψωμί γίνεται από αλεύρι που παράχτηκε επειδή κάποιος άλεσε το σιτάρι που κάποιος το καλλιέργησε, το φύτεψε σε κάποιο χωράφι που μπορεί να το νοίκιαζε, να μην ήτανε δικό του δλδ.. κάποιοι το θέρισαν, το αλώνισαν.. και το ψωμί κάποιος το ζύμωσε, το έψησε..
Ο πωλητής που το πουλάει μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι δικό του..?

:-) μερσί για την πάσα

Ανώνυμος είπε...

To όλο ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων έχει να κάνει πολύ απλά με την πληρωμή του δημιουργού.

Εάν κάποιος θέλει να βγάλει χρήματα από τα γραπτά του υπάρχουν ένα σωρό άλλα μέσα για να γίνει αυτό.

Εάν παρ' όλα αυτά θέλει ντε και σώνει να βγάλει χρήματα μέσα από ένα μπλόγκ, τότε ας κάνει δύο πράγματα:

α. Να γεμίσει το μπλογκ του με διαφημίσεις (Έχω δει μερικά ξένα μπλογκ πραγματικούς καρνάβαλους).

β. Να κάνει το μπλογκ του συνδρομητικό με κωδικούς πρόσβασης κλπ.

Το να μιλάμε για πνευματικά δικαιώματα σε έναν χώρο που οι περισσότεροι είναι μέσα για την πλάκα τους είναι φαιδρό. Βέβαια μία τέτοια συζήτηση είναι πιθανότατα ο προάγγελος μίας οργανωμένης προσπάθειας χειραγώγησης του διαδικτύου. Τόση πολλή "αναρχία" ενοχλεί όλους όσους έχουν σαν φιλοδοξία να μας κάτσουν στον σβέρκο (Ή να μας βάλουν την μπότα τους πάνω στην μάπαν μας - εάν είναι της Οργουελικής σχολής).

Πάντως εγώ ως άνθρωψ και ως pølsemannen, δηλώνω ευθαρσώς ότι έχω χεσθεί εις το χρήμα χάρη στο ιστολόγιο μου, ένεκα του σπόνσορά μου εκ Σειρίου Σκατά με φράουλες τον οποίο θερμά ευχαριστώ.

Λύσιππος είπε...

Αγαπητή Ροδιά,

Σε εκτιμώ πολύ λόγω πολυγραφότητας, ετών στο Internet ως χρήστρια τούτου του μέσου επικοινωνίας και ως καλλιτέχνιδος/ζωγράφου.

Το νομικό πλαίσιο των πνευματικών δικαιωμάτων στο Internet είναι σαφές. Ασχετο αν δεν εφαρμόζεται ή αν καταπατείται. Η έκδοση (publishing) γραπτών, εικόνων, ταινιών, ήχων στο Internet προστατεύεται από νόμους και κανονισμούς που όσο κι αν δε μας αρέσουν ώρες-ώρες δεν παύουν να είναι πραγματικότητα.

Κάποιοι απλά δεν το κατανοούν αυτό. Θεωρούν ότι το Internet είναι ένας χώρος ελευθέρας βοσκής, όπου όλα είναι δωρεάν και προσφερόμενα για αντιγραφή και προσαρμογή. Ισως, εκείνοι να σκέφτονται αφελώς ή με πονηρό μυαλό. Πάντως, το αποτέλεσμα μετράει.

Εκείνος που αντιγράφει γραπτά άλλων και τα παρουσιάζει ως δικά του, όχι μόνο καταπατά τα πνευματικά δικαιώματα του συγγραφέα τους αλλά προσβάλλει τη νοημοσύνη των αναγνωστών του. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ο αντιγράφων αποκτά μια persona που προσδιορίζεται πλέον από τις μύριες όσες αντιγραφές κατόρθωσε να παρουσιάσει ως δικές του (μην αναφέρω ονόματα πάλι και κλάψουν μαύρο δάκρυ κάτι θλιμμένες νεράιδες).

Εν ολίγοις...αν Ροδιά μου θες τα γραπτά σου να είναι διαθέσιμα σε όλους, αποποιήσου τα πνευματικά σου δικαιώματα - αυτό κι αν είναι δικαίωμά σου! Ομως, άσε τον κανόνα να προστατεύει όλους εκείνους που αποζητούν και την αναγνώριση της δημιουργίας τους, και ενίοτε ολίγα τάλαντα για τον κόπο τους.

Με φιλικούς χαιρετισμούς,
Θοδωρής.